baf kapısı kıbrıs

Baf Kapısı (Yunanca: Πύλη της Πάφου), Porta San Domenico (Aziz Dominik Kapısı) olarak da bilinir. Kıbrıs’ın Lefkoşa Surları üzerinde yer alan 3 kapıdan biri olan bu kapı, şehrin batısına, özellikle de Baf şehri yönüne açılan ana giriş noktasıydı. Girne Kapısı ve Mağusa Kapısı‘nın ardından 3. kapı olarak inşa edilmiştir.

Kapının, Lüzinyan Kıbrıs Kralları’na ait ortaçağ kalesi ve manastırının bitişiğinde bulunduğu düşünülmektedir. Baf Kapısı deniz seviyesinden 145 metre yükseklikte yer alır ve konumuyla çevresine hâkimdir. Bu nedenle Osmanlı döneminde kapının üzerindeki binalar topçu kışlası ve Lefkoşa kaymakamının ikametgâhı olarak kullanılmıştır. İngiliz yönetimi sırasında 1958 yılına kadar Kıbrıs Polis Teşkilatı’nın karargâhı olarak hizmet vermiş ve hâlen bölge karargâhı olarak kullanılmaktadır.

baf kapısı kıbrıs

Baf Kapısı, 1567 yılında Venedikli askerî mühendis Giulio Savorgnano tarafından Lefkoşa surlarının bir parçası olarak tasarlanmıştır. Osmanlıların şehri fethetmesinden üç yıl önce inşa edilmeye başlanmıştır. Osmanlı döneminde kapı her gün günbatımından sonra kapatılır, anahtarlar üstteki kışlanın komutanına teslim edilirdi ve ertesi sabaha kadar açılmazdı. Ayrıca her Cuma günü öğle vakti askerlerin camide ibadet edebilmesi için yaklaşık iki saat süreyle kapalı tutulurdu. O dönemde yalnızca Müslümanların Lefkoşa’ya ve diğer tahkimatlı yerlere at üstünde girmesine izin verilirdi. “Raya” olarak adlandırılan gayrimüslimler kapıda atlarından inmek zorundaydı; ancak şehre girdikten sonra tekrar binebilirlerdi. Köylüler ise güvenlik sebebiyle gün batımından önce şehri terk etmekle yükümlüydü.

1878'de Baf Kapısı
1878’de Baf Kapısı

1878’de Kıbrıs’ta İngiliz yönetimi başladı. Osmanlı egemenliği sembolik olarak devam ederken İngiltere adaya karşılık bir vergi ödemeyi kabul etti. Bu çerçevede İngiliz komutan Lord John Hay, Lefkoşa’ya bir keşif birliği göndererek 12 Temmuz 1878’de Baf Kapısı’nın üzerindeki kışlada Osmanlılardan resmî olarak yönetimi devraldı. Kapı ve kışla kısa bir süreliğine komutanın amiral gemisi HMS Minotaur’un adını alarak “Minotaur Kapısı” olarak anıldı. Ertesi yıl İngiliz yönetimi kapıyı düzenli trafiğe kapatarak surlarda yakın bir noktadan yeni bir geçiş açtı. Bu yeni kesit ulaşımı büyük ölçüde kolaylaştırdı ve kesitin kuzey duvarında hâlen “VR 1879” (Victoria Regina) yazısı görülebilmektedir.

baf kapısı lefkoşa