Lefkoşa’nın Surlariçi bölgesinde, Asmaaltı Meydanı’nın güneybatısında yer alan Büyük Han, 1572 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Kıbrıs’ı fethetmesinden hemen sonra inşa edilmiştir. Yapının kimin tarafından yaptırıldığına dair kesin bir kitabe bulunmasa da, çoğu kaynak bu yapının ilk Osmanlı valisi Muzaffer Paşa tarafından yaptırıldığını belirtir. Ancak bazı tarihçiler, dönemin beylerbeyi Sinan Paşa’nın bu yapıyı inşa ettirdiğini savunur. Han, ilk dönemlerde “Yeni Han”, “Han-ı Cedîd” ve Alanya’dan gelen tüccarlara ev sahipliği yaptığı için “Alâiyeliler Hanı” olarak da anılmıştır.
Mimari açıdan Büyük Han, klasik Osmanlı kervansaraylarının özelliklerini taşır. Yapı, dikdörtgen planlı geniş bir avlu etrafına kurulmuş iki katlı bir han şeklindedir. Avlunun ortasında sekizgen planlı, kubbeyle örtülü bir mescit yer alır. Bu mescit, mermer sütunlar üzerine oturtulmuş olup, başka yapılardan getirilen taşlarla inşa edildiği düşünülmektedir. Alt katta dükkânlar, depolar ve ofisler; üst katta ise konaklama amaçlı odalar bulunur. Üst kattaki odalarda sekizgen bacalı şömineler yer alır. Revaklar sivri kemerli ve tonozludur; taş işçiliği sade ama sağlamdır. Hanın dikkat çeken bir diğer özelliği ise, Osmanlı hanlarında genellikle tek giriş kapısı bulunurken, Büyük Han’da iki ayrı giriş kapısının olmasıdır.
Yapının tarihsel işlevi zamanla değişmiştir. Osmanlı döneminde kervansaray olarak kullanılan han, 1878’de Kıbrıs’ın İngiliz yönetimine geçmesiyle birlikte hapishane ve polis merkezi olarak restore edilmiştir. Bu dönemde hanın mescidinde mahkûmlara vaazlar verilmiş, bazı odalar tahıl deposu olarak kullanılmıştır. 1903’te yeni cezaevinin tamamlanmasıyla han boşaltılmış ve tekrar ticari amaçla kullanılmaya başlanmıştır.
1947’den itibaren ise dar gelirli ailelere kiralanmıştır. Her odada bir aile yaşamış, merdiven altları bile oda hâline getirilmiştir. Bu dönemde hijyenik koşulların yetersizliği nedeniyle yapı eleştirilmiş ve yıkılması önerilmiştir; ancak 1935’te çıkan Eski Eserler Yasası sayesinde yıkımdan kurtulmuştur. Restorasyon çalışmaları da ise olarak 1963’te başlatılmış ancak toplumlar arası çatışmalar nedeniyle yarım kalmıştır. 1982’de yeniden başlayan restorasyon süreci, 2002 yılında tamamlanmış ve bu süreçte yapı özgün mimarisine sadık kalınarak restore edilmiş, mescit, revaklar ve odalar işlevsel hâle getirilmiştir.
Günümüzde Büyük Han, Lefkoşa’nın en önemli kültürel ve turistik merkezlerinden biridir. İçinde sanat galerileri, el sanatları atölyeleri, kafeler, restoranlar ve hediyelik eşya dükkânları yer alır. Özellikle geleneksel Kıbrıs el sanatları ön plandadır ve kiracıların çoğu yerel kadın üreticilerdir. Hanın doğu girişinin üzerindeki baş odada Karagöz ve Hacivat oyunları sahnelenmektedir. Ziyaret saatleri 08:00.18:00 arasıdır ve giriş ücretsizdir. Avluda düzenlenen konserler, sergiler ve kültürel etkinlikler, yapının canlı bir sosyal merkez hâline gelmesini sağlamıştır. Ayrıca Büyük Han’ın bulunduğu Asmaaltı Meydanı, tarih boyunca Lefkoşa’nın ticaret merkezi olmuştur. Bu bölge, “Buğday Pazarı” olarak da anılmış; çevresinde Kumarcılar Hanı, Selimiye Camii, Bandabuliya ve Mevlevi Tekke Müzesi gibi önemli yapılar yer alır.
